Yazılım ve Sistem Mühendisliği – 2023

Yazılım ve Sistem Mühendisliği

Sistem mühendisliğinden önce sistemin ne anlama geldiğini bilmemiz gerekir. Çünkü bir şeyi öğrenmeye en  küçük yapı taşından başlarsak daha sağlam temellere oturtarak gitmiş oluruz.  Bizde burada sistem mühendisliğini anlayabilmemiz için öncelikle sistemin ne olduğuna bakacağız.

Sistem kelimesi Yunanca ve Latince’den türemiştir ve birleşme, oluşma, bir araya gelme anlamlarına gelir. Yani kısaca sistem, ortak bir amaca hizmet eden parçaların tümüdür. Bir sistemin parçası akla gelen her şey olabilir. Bitkiler, soyut veya somut varlıklar ve kişiler gibi unsurlar olabilir.  Örneğin; Bir bilgisayar sistemi için donanım, yazılım, insanlar, tesisler, ve süreçler bu bilgisayar sisteminin birer parçasıdır.

Sistemlerin Ortak Noktaları Nelerdir?

Sistem mühendisliği, bir sistemin ömrü boyunca tüm yaşam döngüsünde etkili olacak şekilde tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülmesi ile ilgilenir. Bu nedenle, sistem mühendislerinin görevleri şunları içerebilir:

Müşteri ihtiyaçlarını ve gereksinimlerini anlamak ve belirlemek

Sistem tasarımı ve sistem bileşenleri seçimi

Sistem geliştirme ve test etme

Sistem uygulama ve entegrasyonu

Sistem sürdürülebilirliğini ve bakımını sağlama

Proje yönetimi ve risk yönetimi

Takım çalışması ve iletişim becerileri

Yeni teknolojileri ve gelişmeleri takip etmek ve uygulamak.

Sistem mühendisleri, projenin tüm yönlerini koordine etmek ve tüm paydaşlarla iletişim kurmakla sorumludur. Bunların yanı sıra, proje bütçesi, zamanlaması ve kalitesi gibi kritik faktörleri de yönetirler.

Alt sistemler olarak pek çok öğesi vardır ve bu öğeler birbiriyle sürekli ve düzenli bir ilişkiler kurar. Hem bütünün hem de öğelerin dış çevreyle ilişkisi vardır. 

İyi bir sistemden beklenen kendine verilen görevi en az maliyetle yerine getirmesidir ve ayrıca birbirine yardımcı ve bağlı olan fonksiyonlar, konum açısından birbirine yakın olmalıdır. 

Gereksiz iletişimden kaçınılması son derece önemlidir ve gereklidir. Çünkü kaçınılmadığı takdirde hata olasılığı yükselerek kontrol işlemlerine daha fazla ihtiyaç duyulacaktır. Bu da çok fazla istenilen bir durum değildir.

 Hiçbir fonksiyonun harcadığı maliyet verdiği yarardan fazla olmamalıdır. Aksi halde maliyet artarak zorlanmalar yaşanacaktır.

Bir sistemde her bölüm, sorumluluklarını yerine getirebilmek için gereken yetkiye sahip olmalıdır. Yani kısaca yetki ve sorumluluk arasında bir denge olmalıdır. 

Ayrıca sistem esnek olmalı ve yönetim basamakları imkan dahilinde oldukça dar ve kısa tutulmalıdır. İlkeler, kurallar, sorumluluk ve yetkiler yazılı bir şekilde yöneticilere iletilmelidir. İnsan ve makine arasındaki ilişki de oldukça önemli bir unsurdur. 

Hatta en önemli unsurdur diyebiliriz. Çünkü teknolojinin yanı sıra bireyin güncel psikolojisi ve ruh hali de önemsenmelidir. 

Tüm bu yazdığımız maddelerden yola çıkarak toparlayacak olursak iyi bir sistem; son derece basit, açık ve anlaşılır olmalı, anlam bütünlüğü taşımalıdır.

Sistem Mühendisliği Nedir?

Sistem mühendisliği, karmaşık sistemlerin tasarımı, geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülmesi ile ilgili bir disiplindir. Sistem mühendisliği, bir sistemin ömrü boyunca tüm yaşam döngüsünde etkili olacak şekilde tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülmesi ile ilgilenir.

Bir sistem mühendisi, bir sistemin işlevselliğini ve performansını artırmak için sistem bileşenleri arasındaki ilişkileri analiz eder. Sistem bileşenleri, donanım, yazılım, veri, insanlar ve prosedürler gibi birçok farklı faktörü içerebilir. Sistem mühendisi, bu bileşenleri bir araya getirerek sistemi daha verimli, etkili ve güvenilir hale getirmek için çalışır.

Sistem mühendisliği, bilim, mühendislik ve matematik prensiplerini kullanarak sistemlerin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için bir sistem yaklaşımı benimser. Bu sistem yaklaşımı, bir sistemi elemanlarına ayırarak, her elemanın etkileşimini analiz ederek ve sistemin tamamını optimize ederek, sistemi bütünsel bir şekilde ele alır. Bu yaklaşım, bir sistem mühendisinin karmaşık sistemlerle çalışırken kapsamlı bir perspektif sağlamasına olanak tanır.

Sistem mühendisliği, birçok farklı endüstride uygulanabilir. Havacılık, savunma, iletişim, otomotiv, enerji, sağlık ve finans gibi birçok endüstride sistem mühendisliği kullanılmaktadır. Sistem mühendisleri, müşteri ihtiyaçlarını ve gereksinimlerini anlayarak, tasarım, geliştirme, test, uygulama ve sürdürülebilirlik süreçlerinde çalışarak projenin tüm yönlerini koordine ederler.

Sonuç olarak, sistem mühendisliği, karmaşık sistemlerin tasarımı, geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülmesi ile ilgili bir disiplindir ve sistemin bütünsel bir perspektifini benimser. Sistem mühendisleri, müşteri ihtiyaçlarını anlamak, sistem tasarımı, geliştirme, test, uygulama, sürdürülebilirlik, proje yönetimi ve risk yönetimi gibi birçok görevi yerine getirirler.

Sistem Mühendisliği Nasıl Ortaya Çıktı ?

Sistem mühendisliğini tanımlayacak olursak; karmaşık sistemlerin veya bu sistemleri oluşturan alt sistemlerin tasarımdan, üretim ve bakımına kadar, zaman ve maliyet unsurlarını da ön planda bulundurarak, gerçekleştirme amacını taşıyan bir döngüdür.

Birçok gelişmiş ülkede de uygulanıp projelerin seyrinde kritik rol oynayan bu disiplin, havacılık, savunma ve uzay sanayilerindeki deneyimlerin sonucu ABD’de ortaya çıkmıştır.

Sistem mühendisliği, ulaştırma ve enerji projelerinde oldukça yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Hatta sistem mühendisliği 2009’da yılın mesleği seçilerek, büyük çaplı projelerde kullanılmıştır.

Disiplinler arası bir yaklaşım olan sistem mühendisliği, bilimsel yöntemin incelenmesi büyük oranda önemser ve ortaya çıkarılacak ürünün kusursuz bir şekilde fonksiyonel olarak bir araya gelmesini hedefler.

 Sistem mühendisliği bazı temel süreçlerden oluşur ve bu süreçlerin düzenli bir şekilde ilerlemesi de bir diğer hedefler arasındadır.

 Bu temel süreçler şunlardır; sistem için belirlenen istek ve ihtiyaçları, ürün ve sürece dönüştürmek, karar vermek adına içerik oluşturmak, bir sonraki aşama için girdi sağlamak ve sistemi bir bütün olarak görüp ona göre bir değerlendirme bu süreçler arasındadır.

Sistem Mühendisliğinin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Çalışılan firmanın isteklerine uygun sistemler tasarlar.

Tasarlanan sistemlere hedefler belirleyerek bunlara  uygun sistemler atar.

Oluşturulan sistemin zaman ve maliyet analizini yapar.

Sistemlerin alt sistemlerle uyum ve ilişkisini kontrol eder.

Oluşturan sistemlerin çalışıp çalışmadığını kontrol ederek uyumuna bakar.

Sistemleri denetleyerek gerekli analizleri yapar.

Şirkete yarar sağlayacak sistemler geliştirir ve bunları denetler.

Teknolojik gelişmeleri takip ederek bunlara yönelik yeni sistemler geliştirir.

Sistemlerin iyileştirme faaliyetlerini yürütür.

Yazılım ve Sistem Mühendisliği Arasındaki Bağlantı

Yazılım ve sistem mühendisliği arasında yakından bir ilişki vardır. Yazılım, bilgisayara çeşitli komutlar vererek nasıl çalışacağını yöneten bir sistemdir. Buna bir dizi talimat da diyebiliriz. Birbirine bağlı iki kavram olan yazılım ve donanım, tıpkı sistem mühendisliğindeki gibi çeşitli sistemleri kontrol eder.

Her iki kavramda sistemin teknik yönetiminden ve ürünün doğrulanmasından sorumlu sistemlerdir. Projeyle ilgili dokümanları üreterek gerekli analizleri yaparlar. Her ikisi de yönetimsel ve teknik süreçler bütünüdür. Ayrıca süreci kontrol ederek işleyişin uyumunu ve düzenini sağlarlar.

Sistemler süreç olarak bir bütündür ve her sistemde yazılım ihtiyacı oluşur. Yazılım ve kodlamalar sayesinde sistemlerin işleyişi düzenli bir şekilde çalışır. Günümüzde ise donanımlar giderek çoğaldığı için hem yazılım alanına hem de sistem mühendisliğine ihtiyaç gün geçtikçe doğmaktadır.

Yazılım mühendisliği ve sistem mühendisliği, bilişim teknolojileri alanında iki önemli disiplindir. Bu iki disiplin arasında yakın bir bağlantı vardır, çünkü yazılım bir sistemin önemli bir bileşenidir ve sistemin performansı, kalitesi ve verimliliği yazılım bileşenleri üzerinde de önemli ölçüde etkilenir. Bu nedenle, yazılım mühendisliği ve sistem mühendisliği arasındaki bağlantıyı daha ayrıntılı olarak inceleyebiliriz.

Yazılım mühendisliği, yazılımın tam yaşam döngüsünü kapsayan bir disiplindir. Yazılım mühendisleri, yazılımın gereksinimlerini, tasarımını, geliştirilmesini, testini, uygulanmasını ve sürdürülebilirliğini sağlamak için bir dizi teknik ve yöntem kullanırlar. Yazılım mühendisliği, bir yazılımın kalitesinin, güvenilirliğinin, verimliliğinin ve güvenliğinin sağlanması için önemlidir.

Sistem mühendisliği, bir sistemin ömrü boyunca tüm yaşam döngüsünde etkili olacak şekilde tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülmesi ile ilgilenir. Sistem mühendisleri, sistem bileşenleri arasındaki etkileşimleri analiz ederek, sistemi daha verimli, etkili ve güvenilir hale getirmek için çalışırlar. Sistem mühendisliği, bir sistemin gereksinimlerinin anlaşılması, tasarımı, geliştirilmesi, testi, uygulanması ve sürdürülebilirliği gibi bir dizi aşamayı içerir.

Yazılım ve sistem mühendisliği arasındaki bağlantı, bir sistemin yazılım bileşenleri üzerinde çalışarak sistemin performansını, kalitesini ve verimliliğini artırmak için yapılır. Bu bağlantı, bir sistem mühendisi ve bir yazılım mühendisi arasında etkileşim gerektirir.

Bir sistem mühendisi, sistemin gereksinimlerini belirleyerek ve sistemin bileşenlerini tanımlayarak başlar. Daha sonra bir yazılım mühendisi, sistemin yazılım bileşenlerinin gereksinimlerini belirleyerek ve tasarlayarak devreye girer. Bu aşamada, sistem mühendisi ve yazılım mühendisi arasında bir işbirliği başlar. Yazılım mühendisi, yazılımın sistem bileşenleri ile nasıl etkileşime gireceğini anlayarak yazılımı tasarlar.

Bu yazımızda yazılım ve sistem mühendisliği hakkında bazı önemli noktalara değinerek arasındaki bağlantıyı açıkladık. 

Bu konuda aklınıza takılan her türlü sorunun cevabını yazımızda bulabilirsiniz ve merak ettiklerinizden daha fazlasını öğrenip kullanabilirsiniz.