En Popüler Yazılım Geliştirme Modelleri – 2023

Yazılım Geliştirme Nedir? 

Bir kurum/kuruluşun, bir takımın ya da kişilerin yeni bir yazılım programı oluşturmak amacıyla tasarladığı ve uygulamaya koyduğu bir sistemler bütünüdür. Yazılım geliştirme işlemi genellikle yazılımda neye ihtiyaç olduğunu fark ederek başlar.

Yazılım geliştirme sürecinde pek çok farklı model bulunur fakat bu noktada ilk olarak isteklerin, taleplerin ve fırsatların fark edilerek gerekli aksiyonların alınması gerekir. Daha sonrasında proje analiz edilerek uygulama aşamasına geçilmelidir.

Yazılım geliştirme sürecinde yazılım geliştirme modelleri karışık ve zor olan yazılımların geliştirilmesinde iyileştirilmesinde aktif olarak rol oynar. Proje geliştirme noktasında gereksinim ve fırsatların tespit edilerek analiz edilmesi yazılım geliştirme sürecini olumlu etkilemektedir.
Yazılım projelerinin kalitesi, verimi ve hatta bütçesi yüksek oranda tercih edilen modele göre değişkenlik göstermektedir. 

En popüler SDLC modellerine ve özelliklerine birlikte bakalım.

Yazılım Geliştirme Süreci Modelleri Nelerdir?

Şelale (Waterfall) Modeli

Şelale modeli bir diğer ismiyle waterfall modeli olarak da bilinir. Doğrusal sıralı model ya da klasik yaşam döngüsü şeklinde de çeşitli isimlerle bilinen bu model SDLC metodolojileri arasındaki bilinen en eski fakat en basit yöntemlerden bir tanesidir. Yani bilinen en klasik model diyebiliriz.

Bu modelde iletişim, planlama, proje tasarımı, akış şeması, ihtiyaç ve istekler için modelleme, kod üretimi, en uygun kodlama dilini kullanmak, test etmek ve son nokta olarak da geri dönüş almayla sonlanan bir sistemdir. Yani şelale modelinde her adım, bir önceki adımdan alınan bilgiler doğrultusunda kendine has bir proje planına dayanmaktadır.

Sürecin doğru ve sistemli bir şekilde gidebilmesi için her adımdan sonra bir geri dönüş alınır. Fakat test edilme süreci geliştirme bittiği noktada yapıldığı için kodsal hatalar süreç sonlandığında fark edilerek tespit edilir ve bu yüzden de genellikle küçük projeler için kullanılması daha sağlıklı olacaktır.

Şelale modelinin pek çok kullanım alanı mevcuttur. Örneğin; küçük şirket ve kurumlar için web sitesinin geliştirilmesi gibi alanlarda, devlet projelerinde, kurala uyulması gereken sağlık projelerinde, bilinen teknoloji ve araçların kullanıldığı projelerde şelale modeli kullanılır. Fakat bu modelin artıları kadar eksi yönleri de mevcuttur.

Karmaşık bir yapıya sahip olduğu için nesne yönelimli projelerde kullanılması uygun değildir. Bu modelde değişikliklere izin verilmediğinden dolayı risk içeren değişikliklere pek uygun değildir ve uzun süreç içeren projelerin için risk içeren bir model türüdür.

Code & Fix Model

Code & Fix Modeli en basit ürün geliştirme modelleri arasında yer alır ve yeni bir konuyu çözme aşamasında ya da mevcuttaki bir sorunu çözmek amacıyla kullanılacak basit bir yöntemdir.

Code & Fix modeli, software geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, yazılım geliştirme projelerinin en basit ve en eski yöntemlerinden biridir. Code & Fix modeli, yazılım projesi başlamadan önce tam olarak tanımlanmış bir önceliğin bulunmamasına dayanır.

Bu yöntemde, yazılımcılar yazılımı kodlarlar ve ardından hataları tespit ederek ve düzelterek geliştirme sürecini tamamlar. Bu model, yazılımın tamamlanmasına kadar yapılan tüm değişikliklerin, yazılımın çalışmasını tekrar tekrar test etme ihtiyacını gerektirir.

Code & Fix modeli, küçük ve basit yazılım projeleri için uygun bir yöntemdir. Ancak büyük ve kompleks yazılım projeleri için bu yöntem uygun değildir. Çünkü bu yöntem, yazılımın geliştirilmesi sırasında belirsizliğin fazla olduğu projelerde başarısız olabilir.

Ayrıca, Code & Fix modeli, yazılımın düzenli bir şekilde yapılandırılmasını ve test edilmesini gerektirir. Ayrıca, değişiklik yapıldığında yazılımın tekrar tekrar test edilmesi gerekir. Bu, yazılımın çalışmasını ve kalitesini garanti etmek için gereklidir.

Sonuç olarak, Code & Fix modeli, basit yazılım projeleri için uygun bir yöntemdir ancak kompleks projeler için uygun bir yöntem değildir. Ayrıca, bu yöntem, yazılımın düzenli bir şekilde yapılandırılmasını ve test edilmesini gerektirir.

Waterfall Iterative Model

Waterfall Iterative Model, yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Bu model, yazılım projesinin birbirinden ayrı olarak ve sırayla tamamlanmasını öngörür. Model, projenin başlangıcından sonunda her bir aşamasının tamamlanması ve geçişinin açık bir şekilde belirlenmesine dayanır.

Waterfall Iterative Model, yazılım geliştirme sürecinin belirli aşamalarını içerir: Analiz, Tasarım, Kodlama, Test, Deployment ve Maintenance. Her aşama tamamlandıktan sonra, sonraki aşamaya geçilir. Bu aşamalar arasında geri dönüş yoktur ve her aşama tamamlandıktan sonra değiştirilemez.

Bu model, yazılım projesinin önceliğinin belirlenmesi ve planlaması için kullanışlıdır. Ayrıca, yazılımın tamamlanması sürecinde ne zaman ne tür bir gelişme yapılacağını belirlemek için kullanılabilir.

Ayrıca, Waterfall Iterative Model, yazılımın kalitesini ve verimliliğini artırmak için yapılan testlerin ve denetimlerin planlanmasını sağlar. Bu, yazılımın düzenli bir şekilde yapılandırılmasını ve test edilmesini gerektirir.

Ancak, bu model, yazılım projesinin birçok aşamasındaki belirsizlikleri ve değişkenliği yönetmekte zor olabilir. Ayrıca, proje değişiklikleri yapılması gerektiğinde, yapılandırılmış sürecin tamamen değiştirilmesi gerekir.

Sonuç olarak, Waterfall Iterative Model, yazılım projelerinin önceliğinin belirlenmesi ve planlaması için kullanışlı bir yöntemdir. Ancak, yazılım projesindeki belirsizlikleri ve değişkenliği yönetmekte zor olabilir. Ayrıca, proje değişiklikleri yapılması gerektiğinde, yapılandırılmış sürecin tamamen değiştirilmesi gerekir.

V Modeli

Doğrulama Modeli olarak da adlandırılan V Modeli, doğrusal bir modeldir ve modelin her bir adımında teste ihtiyaç duyulur. Bu modelin işleyişindeki en önemli unsur değerdir ve yazılım ile test adımları birbiriyle etkileşimli ve doğrusal bir şekilde çalışır.

V Modelinde bu çalışma prensibinden dolayı hata oranı minimum seviyededir. Doğrulama modelinde ürünün doğru bir şekilde oluşturup oluşturulmadığı ve yazılımın talepleri giderip gidermediği ile alakalı sorulara cevaplar oluşturulur. 

Bu modelin işleyişinde tüm sorunlar erken fark edilir ve tespit edilir. Burada işleyiş sistemli bir şekilde ilerler ve her adım diğer adım başlamadan önce kendini tamamlayarak işleyişe devam eder.

Bu modelin kullanımı oldukça basittir. V Modeli beş aşamalı bir modeldir. Bu aşamalar sırasıyla; ihtiyaçların analiz edilmesi, sistemin tasarlanması, mimari tasarım oluşturulması, modül tasarımı ve kodlama aşamalarından oluşur. V Modeli büyük projeler için uygun olmayan bu model oldukça maliyetlidir.

Iterative Model

Iterative Model, yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Bu model, yazılım projesinin belirli bir zaman aralığı içinde, tekrar tekrar düzenlenmesini ve geliştirilmesini öngörür.

Iterative Model, yazılım geliştirme sürecinin belirli aşamalarını içerir: Analiz, Tasarım, Kodlama, Test ve Deployment. Her bir aşama, yazılımın o anki durumunun incelenmesi ve geliştirilmesine dayanır. Bu aşamalar arasında geri dönüş mümkündür ve her aşama tamamlandıktan sonra değerli bir sonraki aşama başlatılır.

Bu model, yazılım projesinin başlangıcından itibaren çok sayıda döngü ile çalışır. Her döngü, yazılımın belirli bir bölümünü geliştirir ve test eder. Eğer gerekliyse, bu bölüm tekrar düzenlenir ve geliştirilir. Her döngü, yazılımın daha da geliştirilmesine olanak tanır ve çok sayıda hata ortaya çıkmadan çözülür.

Iterative Model, kısa sürede çalışma süresi verilen veya hızlı bir şekilde değişen ihtiyaçlara cevap verme gereksinimine sahip projeler için uygundur. Bu model, yazılımın belirli bir aşamasında bir hata ortaya çıktığında, hızlı bir şekilde çözüm bulunmasına olanak tanır. Ayrıca, yazılımın kullanıcı ihtiyaçlarına göre geliştirilmesine de olanak tanır.

Özetle, Iterative Model, yazılım geliştirme sürecinde düzenli olarak gözden geçirilen, test edilen ve geliştirilen bir yaklaşımdır. Bu model, hızlı ve esnek bir şekilde yazılımın geliştirilmesine olanak tanır ve hata ortaya çıktığında hızlı bir şekilde çözüm bulunmasına olanak tanır.

Incremental Model

Incremental Model, yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Bu model, yazılım projesinin belirli bölümlerini ayrı ayrı geliştirmeyi ve test etmeyi öngörür.

Incremental Model, yazılım geliştirme sürecinin belirli aşamalarını içerir: Analiz, Tasarım, Kodlama, Test ve Deployment. Her bir aşama, yazılımın o anki durumunun incelenmesi ve geliştirilmesine dayanır.

Bu model, yazılım projesinin belirli bölümlerini ayrı ayrı geliştirir ve test eder. Her bölüm, yazılımın bir sonraki aşamasına geçmeden önce tamamlanır. Bu sayede, her bölümün doğru bir şekilde çalışması ve hata içermemesi sağlanır.

Incremental Model, kısa sürede çalışma süresi verilen veya hızlı bir şekilde değişen ihtiyaçlara cevap verme gereksinimine sahip projeler için uygundur. Bu model, yazılımın belirli bir aşamasında bir hata ortaya çıktığında, hızlı bir şekilde çözüm bulunmasına olanak tanır. Ayrıca, yazılımın kullanıcı ihtiyaçlarına göre geliştirilmesine de olanak tanır.

Incremental Model, bir yazılım projesini belirli bölümler halinde geliştirmeyi ve test etmeyi öngörür. Bu sayede, her bölümün doğru bir şekilde çalışması ve hata içermemesi sağlanır. Incremental Model, kısa sürede çalışma süresi verilen veya hızlı bir şekilde değişen ihtiyaçlara cevap verme gereksinimine sahip projeler için uygundur.

Evolutionary Model

Evolutionary Model, yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Bu model, yazılım projesinin belirli aşamalarını tekrar tekrar geliştirmeyi ve test etmeyi öngörür.

Evolutionary Model, yazılım geliştirme sürecinin belirli aşamalarını içerir: Analiz, Tasarım, Kodlama, Test ve Deployment. Her bir aşama, yazılımın o anki durumunun incelenmesi ve geliştirilmesine dayanır.

Bu model, yazılım projesinin belirli bölümlerini tekrar tekrar geliştirmeyi ve test etmeyi öngörür. Her bölüm, yazılımın bir sonraki aşamasına geçmeden önce tamamlanır ve test edilir. Bu sayede, her bölümün doğru bir şekilde çalışması ve hata içermemesi sağlanır.

Evolutionary Model, yazılımın belirli bir aşamasında bir hata ortaya çıktığında, hızlı bir şekilde çözüm bulunmasına olanak tanır. Ayrıca, yazılımın kullanıcı ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilmesine de olanak tanır.

Evolutionary Model, bir yazılım projesini tekrar tekrar geliştirmeyi ve test etmeyi öngörür. Bu sayede, her bölümün doğru bir şekilde çalışması ve hata içermemesi sağlanır. Evolutionary Model, sürekli değişen ihtiyaçlara cevap verme gereksinimi olan ve uzun vadeli yazılım projeleri için uygundur.

Spiral Model

Spiral Model, yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Bu model, yazılım projesinin belirli aşamalarını tekrar tekrar geçerek yapılmasını ve her aşamanın sonunda risk analizi yapılmasını öngörür.

Spiral Model, yazılım geliştirme sürecinin belirli aşamalarını içerir: Risk Analizi, Planlama, Analiz, Tasarım, Kodlama, Test ve Deployment. Her bir aşama, yazılımın o anki durumunun incelenmesi ve geliştirilmesine dayanır.

Bu model, yazılım projesinin belirli aşamalarını tekrar tekrar geçerek yapılmasını ve her aşamanın sonunda risk analizi yapılmasını öngörür. Risk analizi, yazılımın geliştirilmesinde ortaya çıkan potansiyel sorunları ve riskleri belirler. Her aşamanın sonunda yapılan risk analizi, yazılımın bir sonraki aşamasına geçmeden önce olası sorunları ve riskleri ortaya koyar ve bu sorunların çözümüne yönelik bir plan oluşturulur.

Spiral Model, yazılımın belirli bir aşamasında bir hata ortaya çıktığında, hızlı bir şekilde çözüm bulunmasına olanak tanır. Ayrıca, yazılımın kullanıcı ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilmesine de olanak tanır.

Spiral Model, bir yazılım projesini tekrar tekrar geçerek yapılmasını ve her aşamanın sonunda risk analizi yapılmasını öngörür. Bu sayede, yazılımın geliştirilmesinde ortaya çıkan potansiyel sorunlar ve riskler belirlenir ve bu sorunların çözümüne yönelik bir plan oluşturulur. Spiral Model, riskli yazılım projeleri için uygundur ve sürekli olarak değişen ihtiyaçlara cevap verme gereksinimi olan yazılım projeleri için de uygundur.

Agile(Çevik) Model

Agile Model, yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bir yöntemdir. Agile Model, yazılım projesinin belirli aşamalarının yerine, yazılımın kısa süreli iterasyonlar halinde geliştirilmesini öngörür.

Agile Model, yazılımın kullanıcı ihtiyaçlarına göre ve kısa süreli iterasyonlar halinde geliştirilmesine dayanır. Bu model, yazılımın geliştirilmesinde sürekli olarak geribildirim almasını ve kullanıcı ihtiyaçlarına göre sürekli olarak adapte olmasını sağlar.

Agile Model, yazılım geliştirme sürecinin belirli aşamalarını içermez ve yerine yazılımın sürekli olarak geliştirilmesini öngörür. Bu model, yazılımın belirli bir aşamasında bir hata ortaya çıktığında, hızlı bir şekilde çözüm bulunmasına olanak tanır. Ayrıca, yazılımın kullanıcı ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilmesine de olanak tanır.

Agile Model, yazılımın kısa süreli iterasyonlar halinde geliştirilmesini öngörür ve yazılımın sürekli olarak geribildirim almasını ve kullanıcı ihtiyaçlarına göre sürekli olarak adapte olmasını sağlar. Agile Model, yazılımın sürekli olarak geliştirilmesine ve kullanıcı ihtiyaçlarına göre adapte olmasına olanak tanır ve bu sayede yazılım projelerinde verimlilik ve kalite artar.